Rasyo analizi veya oran analizi, bir işletmenin mali sağlığını ve performansını değerlendirmek için kullanılan finansal analiz yöntemlerinden biridir. Bu analiz, işletmenin finansal tablolarındaki rakamların karşılaştırılmasını içerir ve işletmenin likidite, karlılık, borç yükü, verimlilik ve diğer finansal göstergelerini anlamamıza yardımcı olur.
İşte rasyo analizi hakkında temel bilgiler:
Rasyo analizi, genellikle aşağıdaki türdeki finansal oranlar kullanılarak yapılır:
Likidite Oranları:
Cari Oran: Cari varlıkların, kısa vadeli borçların ne kadarını karşılayabileceğini gösterir. Cari Oran = Cari Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar.
Hızlı Oran (Asit Test Oranı): Stokları göz ardı ederek likiditeyi ölçer. Hızlı Oran = (Cari Varlıklar - Stoklar) / Kısa Vadeli Borçlar.
Karlılık Oranları:
Kar Marjı: İşletmenin satışlarından ne kadar kar elde ettiğini gösterir. Kar Marjı = Net Kar / Satışlar.
Dönüş Oranları: Varlıkların veya sermayenin nasıl kullanıldığını değerlendirmek için kullanılır. Örneğin, Varlık Dönüş Oranı = Satışlar / Toplam Varlıklar.
Borç Yükü Oranları:
Kaldıraç Oranı (Finansal Kaldıraç): İşletmenin borçlarının öz sermayeye oranını ölçer. Kaldıraç Oranı = Toplam Borçlar / Öz Sermaye.
Faiz Kapsama Oranı: İşletmenin faiz ödemelerini karşılayabilme kapasitesini gösterir. Faiz Kapsama Oranı = Net Kar + Faiz ve Vergiler / Faiz Giderleri.
Verimlilik Oranları:
Stok Devir Hızı: Stokların ne kadar hızlı döndüğünü gösterir. Stok Devir Hızı = Satışlar / Ortalama Stok.
Alacak Devir Hızı: Alacakların ne kadar hızlı tahsil edildiğini gösterir. Alacak Devir Hızı = Kredi Satışları / Ortalama Alacaklar.
Pazar Oranları:
Piyasa Değeri / Defter Değeri Oranı: İşletmenin piyasa değerini defter değeri ile karşılaştırır. Bu oran, işletmenin hisse senetlerinin gerçek piyasa değerini ölçmeye yardımcı olur.
Rasyo analizi, işletmenin finansal sağlığını, likiditesini, karlılığını ve verimliliğini değerlendirmek için kullanılır. Ayrıca, işletmenin mali durumunu zaman içinde izlemek ve potansiyel sorunları önceden belirlemek için de kullanışlıdır. Ancak, rasyo analizi yalnızca bir finansal tablo analizi aracıdır ve işletmenin genel performansının tam resmini sunmaz. Başka analiz yöntemleri ve işletmenin endüstri koşulları da göz önüne alınmalıdır.
